Choroba Zwyrodnieniowa Kręgosłupa

Wprowadzenie

Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa jest jedną z najczęstszych zmian zwyrodnieniowych w układzie ruchu, o częstości występowania, według różnych źródeł, od 20 do 64% [1, 2]. Dolegliwości bólowe o charakterze przewlekłym będące wynikiem choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa są istotnym problemem społecznym naszych czasów i znacząco obniżają jakość życia chorych. Obserwuje się, iż coraz większa liczba lekarzy ortopedów, neurochirurgów, rehabilitantów oraz fizjoterapeutów, a przede wszystkim lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej ma na co dzień do czynienia z pacjentami cierpiącymi z powodu objawów choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa [3–7].

Zmiany anatomiczne oraz funkcjonalne obserwowane u osób cierpiących na chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa są dominującą przyczyną powstawania dolegliwości bólowych. Pierwotnym etapem schorzenia jest stopniowe uszkodzenie struktur krążka międzykręgowego (KM) w przebiegu jego przeciążenia. Powoduje to stopniowe poszerzenie obrysów KM oraz obniżenie jego wysokości, co prowadzi do przeciążenia stawów międzywyrostkowych. Wynikiem tych zmian są artroza z osteofitozą brzegów powierzchni stawowych oraz obrzęk, stan zapalny i pogrubienie otaczających je torebek stawowych. Zmianom towarzyszy fałdowanie oraz przerost więzadła żółtego. Kręgi oraz ich połączenia w przebiegu zmian biomechanicznych ulegają deformacji. Pojawia się niestabilność segmentów ruchowych kręgosłupa, co może prowadzić do zwężania kanału kręgowego i otworów międzykręgowych. Efektem wyżej opisanych zmian może być powstanie bólu miejscowego lub promieniującego [7–10].

W zaawansowanych zmianach uciskowych na struktury nerwowe obserwuje się objawy neurologiczne w postaci niedowładów i porażeń, zaburzeń czucia lub chromania neurogennego [11].

W celu zastosowania właściwego postępowania leczniczego bardzo istotna jest dokładna diagnostyka z ustaleniem struktury bądź struktur, które mogą ten ból wywoływać [12]. Obecność objawów uszkodzenia układu nerwowego stanowi podstawę do wykonania specjalistycznych badań w celu ustalenia rozpoznania i wskazania chorych, u których konieczne jest leczenie operacyjne [1, 2, 13].

Fizjoterapia w zespołach bólowych krzyża (ZBK) w przebiegu choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa jest wdrażana jako podstawowe leczenie zachowawcze lub jako uzupełnienie leczenia przed- i pooperacyjnego. Głównym celem leczenia fizjoterapeutycznego w odniesieniu do ZBK jest prawidłowe zdiagnozowanie przyczyny, która prowadzi do powstania objawów. Z tego powodu potrzebna jest dobra znajomość anatomii, kinezjologii i biomechaniki ciała ludzkiego oraz funkcjonalnych zmian, do których może dojść u takich chorych [14].

1. Corenman DS. The Clinician’s Guidebook to Lumbar Spine Disorders: Diagnosis & Treatment. AuthorHouse; 2011.

2. Peng BG. Pathophysiology, diagnosis, and treatment of discogenic low back pain. World J Orthop 2013;4(2):42–52.

3. Kalichman L, Kim DH, Li L, Guermazi A, Hunter DJ. Computed tomography-evaluated features of spinal degeneration: prevalence, intercorrelation, and association with self-reported low back pain. Spine J Off J North Am Spine Soc 2010;10(3):200–8.

4. Horváth G, Koroknai G, Ács B, Than P, Illés T. Prevalence of low back pain and lumbar spine degenerative disorders. Questionnaire survey and clinical–radiological analysis of a representative Hungarian population. Int Orthop 2010;34(8):1245–9.

5. Kalichman L, Cole R, Kim DH, Li L, Suri P, Guermazi A, i in. Spinal stenosis prevalence and association with symptoms: the Framingham Study. Spine J Off J North Am Spine Soc 2009;9(7):545–50.

6. Kinkade S. Evaluation and treatment of acute low back pain. Am Fam Physician 2007;75(8):1181–8.

7. Kruczyński J, Szulc A. Wiktora Degi ortopedia i rehabilitacja. 1. wyd. Warszawa: PZWL Wydawnictwo Lekarskie; 2015.

8. Beattie PF, Meyers SP, Stratford P, Millard RW, Hollenberg GM. Associations between patient report of symptoms and anatomic impairment visible on lumbar magnetic resonance imaging. Spine 2000;25(7):819–28.

9. Inoue N, Espinoza Orías AA. Biomechanics of intervertebral disk degeneration. Orthop Clin North Am 2011;42(4):487–99.

10. Adams M, Bogduk N, Burton K, Dolan P. The Biomechanics of Back Pain. 3 edition. Edinburgh ; New York: Churchill Livingstone; 2012.

11. Freburger JK, Holmes GM, Agans RP, Jackman AM, Darter JD, Wallace AS, i in. The rising prevalence of chronic low back pain. Arch Intern Med 2009;169(3):251–8.

12. Dziak A. Bóle i dysfunkcje kręgosłupa. Kraków: Medicina Sportiva.; 2007.

13. McKenzie R. The Lumbar Spine: Mechanical Diagnosis and Therapy. Wellington: Spinal Publications New Zealand Ltd; 1983.

14. Koes BW, van Tulder M, Lin CWC, Macedo LG, McAuley J, Maher C. An updated overview of clinical guidelines for the management of non-specific low back pain in primary care. Eur Spine J Off Publ Eur Spine Soc Eur Spinal Deform Soc Eur Sect Cerv Spine Res Soc 2010;19(12):2075–94.

Ul. Jana Keplera 1/4

60-158 Poznań

CENTRUM MEDYCZNE KEPLERA 1

REJESTRACJA: +48 535 651 555